Recensie: De dag dat de nazi's kwamen RECENSIE

Recensie: De dag dat de nazi’s kwamen - Stephen R. Matthews

In 1938 wordt Stephen R. Matthews geboren op het eiland Guernsey. In 1940 trekken Hitlers troepen verder Europa in, de oorlog is in zicht. Het eiland wordt gebombardeerd en bezet. De oudere broer van Stephen wordt ‘nog net op tijd’ verscheept naar het vasteland terwijl Stephen en zijn familie op de boot worden gezet naar het concentratiekamp in Biberach. Hier proberen ze te overleven tot het eind van de oorlog. 

De dag dat de nazi’s kwamen is een waargebeurd verhaal verteld door Stephen R. Matthews zelf. In zijn herinneringen wordt hij bijgestaan en aangevuld door dagboekfragmenten geschreven door zijn moeder. Hij was slechts vier jaar toen hij daar aankwam. Op deze manier vult hij aan wat hij zich niet meer kan herinneren of waarvoor hij nog te jong was om te begrijpen. Deze afwisseling maakt dat je een intrigerend beeld krijgt van een verschrikkelijke situatie. Een concentratiekamp gezien door de ogen van een kind en door een moeder die gelukkig haar humor wist te behouden.

Opvallend is hoe vergevingsgezind deze man is naar ‘de Duitsers’. Hij benoemt de mensen die toentertijd in het kamp werkten en vooral degene die hun tijd daar probeerden te verzachten.
Ook vertelt Stephen wie hij na de oorlog geprobeerd heeft op te zoeken, sommige overleefde de oorlog, andere niet. Zijn uitgangspunt is dat het merendeel van de mensen, zowel Britten als Duitsers, allemaal slachtoffers waren in de oorlog en zij allen gedwongen werden dingen te doen waar ze zelf nooit voor zouden hebben gekozen als het geen oorlog was geweest. 

De ouders van Stephen hadden veel humor en zelf had hij ook zo zijn streken wat zorgt voor komische en mooie passages in De dag dat de nazi’s kwamen. Mijn favoriet is wanneer zijn moeder hem vertelt dat klavertjes vier geluk brengen en de kleine Stephen dagen lang het veld afzoekt tot hij er een heeft gevonden. Zijn gedachtegang en vastberadenheid hierbij maken het prachtig om te lezen.

Zijn ervaringen in deze tijd hebben ervoor gezorgd dat Stephen in zijn latere leven in Zambia is gaan werken bij de politie. Mensen in barre omstandigheden helpen waar kan. Zijn ‘open-minded’ en liefdevolle benadering maakt De dag dat de nazi’s kwamen echt de moeite waard om te lezen. Ik geef dit boek dan ook vier hartjes.

Recensie: De dag dat de nazi’s kwamen - Stephen R. Matthews