Recensie: IJzerkop RECENSIE

Recensie: IJzerkop – Jean-Claude van Rijckeghem

De 18-jarige Constance die in 1808 leeft, draagt het hart op de tong en deinst nergens voor terug en dat wordt absoluut niet gewaardeerd, zeker omdat ze een meisje is. Ze is pittig en ongehoorzaam en dat leidt vaak tot botsingen met haar ouders. Wanneer haar vader ­­– die zichzelf als uitvinder ziet en niet als schoenmaker zoals hij opgroeide – dreigt failliet te gaan, moet Constance trouwen met een oude vriend van haar vader. Ze gehoorzaamt, maar al snel komt ze erachter dat het getrouwde leven en met name de verwachting om haar echtgenoot gezonde zonen te schenken niet aan haar besteed is. Ze ontsnapt en besluit om zich te vermommen als man en zich aan te melden bij het leger van de keizer. Maar haar identiteit geheim houden is niet altijd even makkelijk.

Het ene hoofdstuk in IJzerkop wordt verteld vanuit het perspectief van de pittige Constance (die eigenlijk altijd Stanse wordt genoemd) en het andere hoofdstuk wordt verteld vanuit het perspectief van haar vier jaar jongere en jammerende broertje Pierre. Schrijver Jean-Claude van Rijckeghem beschikt over een uiterst scherpe pen en weet elk hoofdstuk zo te schrijven dat je verlangt naar meer. Ook de twee perspectieven zorgen ervoor dat je het verhaal op twee totaal verschillende manieren beleeft. Enerzijds weet je precies wat Stans doormaakt, hoe ze denkt en hoe ze bepaalde dingen voor elkaar moet spelen. Aan de andere kant krijg je ook mee hoe ze haar familie achterlaat en hoe ze hen in moeilijkheden brengt.

Aan het begin van IJzerkop is het heel even wennen om Stans leuk te vinden. Het is meteen duidelijk dat ze pittig is, maar de hoofdstukken verteld vanuit Pierres perspectief zorgen ervoor dat je haar maar een lastig stuk vreten vindt. Maar al snel begrijp je goed vanuit welke redenen Stans handelt. Vrouwen worden zo onderdrukt in die tijd en eigenlijk is de 18-jarige haar tijd ver vooruit en snap je ook zo goed waarom ze niet het leven wil leiden dat voor haar uit is gestippeld en wat van haar wordt verwacht. Je leeft ontzettend met haar mee wanneer ze in een toch wel liefdeloos huwelijk zit met de jeugdvriend van haar vader Lieven, moedigt haar zo aan wanneer ze zich aanmeldt voor het leger en houdt je adem in op momenten dat haar identiteit nog weleens aan het licht gebracht kan worden.

De hoofdstukken verteld vanuit Pierres perspectief zijn interessant, want je weet hoe de zoektocht naar Stans verloopt, maar de pit, de kracht en het karakter dat Stans toont, mis je nogal bij Pierre. Het is een jammerend kind dat eigenlijk vooral aan zichzelf denkt. Hij probeert zijn zus dan wel op te sporen, maar handelt vanuit eigenbelang. Als hij zijn zus weer aan zijn schoonzoon levert, zal hij de opleiding betalen die zijn vader niet meer kan betalen.

Het moge duidelijk zijn dat Jean-Claude van Rijckeghem zijn hoofdpersonages goed neerzet en uitgebreid informatie geeft over de situatie, over het handelen en over de denkwijze zonder je dood te bombarderen met informatie. Daarnaast is IJzerkop ook nog eens ontzettend boeiend. Elke hoofdstuk is interessant en hoewel het boek met meer dan driehonderdvijftig bladzijdes saai en langdradig had kunnen zijn, is dat het absoluut niet. Van Rijckeghems woordgebruik is levendig, zijn vergelijkingen creatief en zijn zinnen scherp.

IJzerkop is een prachtig geschreven verhaal met een uiterst fascinerend hoofdpersonage. Het laat je al lezende smachten naar meer en houdt je scherp tot het einde. Niet alleen de kop van hoofdpersonage Constance blijkt zowel figuurlijk als letterlijk zo sterk als ijzer, ook het boek zelf is ijzersterk. 

Recensie: IJzerkop – Jean-Claude van Rijckeghem