De meeste mensen deugen – Rutger Bregman RECENSIE

Recensie: De meeste mensen deugen – Rutger Bregman

In De meeste mensen deugen neemt auteur Rutger Bregman ons mee doorheen de geschiedenis. Aan de hand van de jongste inzichten uit onder meer de sociale psychologie probeert hij antwoorden te geven op oude vragen. Zijn mensen diep vanbinnen voorbestemd om goed of kwaad te doen? Hoe komt het dat juist onze soort overleefde? Hoe verklaar je de gebeurtenissen in Auschwitz?

De meeste mensen deugen is een pil van 472 pagina’s, gevolgd door nog eens 42 bladzijdes met daarop de geraadpleegde bronnen. Maar het boek leest als een trein. Rutger Bregman is er in geslaagd om resultaten van wetenschappelijke onderzoeken, het verloop van verschillende experimenten en conclusies van vooraanstaande wetenschappers, psychologen en filosofen in mensentaal te vertalen. Hij gebruikt geen overdreven moeilijke bewoordingen en illustreert wat hij bedoelt aan de hand van originele vergelijkingen. Zo vergelijkt hij op pagina 87 het menselijk brein van nu met een MacBook Air, waar het brein van een neanderthaler een MacBook Pro betreft.

Het boek is opgedeeld in vijf delen, die op hun beurt zijn onderverdeeld in verschillende hoofdstukken. Elk deel wordt ingeleid aan de hand van een citaat. In deel 2 ‘Na Auschwitz’ vinden we bijvoorbeeld een citaat van Anne Frank. Naast het citaat is er per deel een inleiding van ongeveer een bladzijde lang. Hierdoor weet je wat je te wachten staat in de volgende hoofdstukken. De hoofdstukken zelf zijn eerder kort. Dit zorgt er mede voor dat het boek niet zwaar aanvoelt, ondanks de dikte ervan.

De meeste mensen deugen is doorspekt met allerhande weetjes en feiten uit het verleden. Wanneer Rutger Bregman er in het begin van zijn roman op wijst hoe piepjong wij als mensen zijn, ervaar je een gevoel van nietigheid. Het gegeven wakkert je nieuwsgierigheid aan en geeft je zin om het boek in één ruk uit te lezen. De feiten uit het verleden omvatten enerzijds uitgevoerde wetenschappelijke experimenten en anderzijds waargebeurde voorvallen. De auteur heeft hierin een goed evenwicht gevonden.

Deze roman doet je als lezer nadenken. Hoe komt het dat we geloven dat we nu in een onveilige tijd leven terwijl het tegenovergestelde waar is? Misschien is het naïef om uit te gaan van het goede, van het feit dat de meeste mensen deugen. Misschien is het de realiteit. Maar het is zeker de moeite waard om uit te gaan van het goede, vertrouwen te hebben, in plaats van uit te gaan van de uitzonderingen.

Rutger Bregman sluit De meeste mensen deugen af met tien leefregels. De eerste regel: “Bij twijfel, ga uit van het goed”. Deze concrete regels kan je toepassen in het dagelijkse leven. Na het lezen van dit boek zal je er op zijn minst over nadenken.

Kortom, De meeste mensen deugen is een eyeopener. Het is een meeslepend, vlot geschreven boek dat iedereen zou moeten lezen want wij, mensen, deugen.  

Recensie: De meeste mensen deugen – Rutger Bregman