De achtbaantester - Nancy Olthoff RECENSIE

Recensie: De achtbaantester - Nancy Olthoff

Herman van Dusselen is tweeëndertig, wees, ongetrouwd en een beetje bijzonder. Zijn leven verloopt volgens een strak patroon en dat, samen met zijn knikkers die hem altijd steunen, houdt hem op de been. Echt gelukkig is Herman niet. Hij mist zijn ouders en snakt naar een beetje liefde. Wanneer hij op een dag suikerspinnen Jeanette ontmoet, hoopt hij die liefde bij haar te vinden. Maar hoe meer indruk hij op haar probeert te maken, hoe moeilijker hij het voor zichzelf maakt... 

De achtbaantester is dé perfecte titel voor dit boek. Het moment dat dit woord valt in het boek is een bepalend moment voor én één van de beste scènes van het verhaal. Toegegeven, dat bepalende moment is ook gênant en je ziet arme Herman van Dusselen zijn eigen graf delven, maar net daardoor krijgt het een soort donker randje humor mee.
Eigenlijk is het hele verhaal gevuld met zwartgallige humor, die op sommige moment voor jezelf als lezer op leedvermaak lijkt. Nancy Olthoff neemt daarmee een gewaagde keuze. De persoonlijke beleving van de lezer is belangrijk voor de waardering die hij of zij uitspreekt voor een boek en het is dus belangrijk om die lezer niet té ongemakkelijk te laten worden, niet te laten twijfelen en geen irritatie bij hem of haar op te roepen. En dat zal bij dit boek bij de ene lezer wel goed gaan en bij de andere voor onbegrip zorgen. 

Een hoofdpersonage als Herman, met een grote rugzak die gevuld is met een hoop traumatische ervaringen én een bijzondere persoonlijkheid, is een grote uitdaging. Het wordt nergens in het boek vernoemd, maar het vermoeden bestaat toch dat Herman lijdt aan een autismespectrumstoornis. Zijn leefwereld is klein en de dagelijkse gewoonten zijn zijn beste vrienden. Samen met zijn knikkers. Die nemen al zijn zorgen weg en maken hem weer rustig en vrolijk. In de knikkerkamer heerst er positiviteit en kan Herman echt zichzelf zijn zonder be(ver)oordeeld te worden door andere mensen. Is wat Herman denkt geloofwaardig? Is dat de opzet van Nancy Olthoff, om het verhaal geloofwaardig te maken? Dat zijn zaken die je je afvraagt tijdens het lezen van De achtbaantester. Olthoff heeft bepaalde gebeurtenissen uitvergroot en zo tragikomisch gemaakt dat ze een surreëel gevoel afgeven. 

Nancy Olthoff verleidt de lezer tot snel doorlezen met haar soepele schrijfstijl. Je vliegt door de pagina's van De achtbaantester heen en na een tijdje moet je even stoppen om te overdenken wat er nu eigenlijk allemaal gebeurt. Als je namelijk door blijft lezen, zie je niet dat Herman nog volop aan het rouwen is en hoe genuanceerd de auteur dat probeert weer te geven. De combinatie van de 'niet-alles-bevattende' geestelijke toestand van Herman en het vreemde ongeval dat zijn moeder het leven kostte zorgt voor een langdurige verwerking van zijn verlies en een soort 'puurheid' in zijn emoties. De band die Herman met zijn vader heeft is ingewikkeld en brengt hem nog steeds in verwarring, ook jaren na diens dood.  

Het verlies van beide ouders, de manier waarop en de complexiteit van alle karakters in De achtbaantester staan allemaal in schril contrast tot de betrekkelijk eenvoudige stijl van Olthoff. Die stijl geeft dan wel weer op een onbewuste manier een mooi beeld van het innerlijk van Herman. Toch voelt het af en toe wel alsof de auteur alles in dit ene boek heeft willen stoppen en de vraag rijst of downsizen van het verhaal niet méér impact had gemaakt. De romance met suikerspinnen Jeanette valt bijna weg in het geheel en zorgt niet altijd voor de meest smaakvolle momenten. De achtbaantester laat de lezer achter met een dubbel gevoel: moet je medelijden hebben met Herman of hem helemaal in je hart sluiten? De tragische momenten die toch haast komisch zijn, doen daar nog een schepje bovenop.

Recensie: De achtbaantester - Nancy Olthoff