De saamhorigheidsgroep - Merijn de Boer RECENSIE

Recensie: De saamhorigheidsgroep - Merijn de Boer

In De Saamhorigheidsgroep volgen we het leven van de leden van de gelijknamige groep over een aantal maanden. Het hoofdpersonage daarbij is Bernhard, die tijdens de jaren 80 kortstondig lid uitmaakte van deze groep en daarna naar Jeruzalem vertrok voor zijn werk als diplomaat. 35 jaar heeft hij geen contact gehad met de groep, tot een lid van de groep hem plots contacteert voor een project waaraan ze werken. Dit weerzien en een ontmoeting met een vrouw stemmen hem tot nadenken en leiden ertoe dat hij de leden van de saamhorigheidsgroep na al die tijd terug opzoekt. 

Merijn de Boer laat de lezers in dit boek kennis maken met een uiterst linkse groepering, die zich belangeloos inzet voor de samenleving. Zo doneren ze 10 procent van hun inkomsten aan sociale projecten en lopen ze regelmatig mee in protestmarsen. De manier waarop de groep beschreven wordt is vrij stereotiep: het lijken allemaal een soort hippies te zijn die vreemd gaan, naakt dansen en één willen zijn met de natuur. Dat is jammer omdat het enerzijds  zo een verkeerd beeld oproept van mensen die uiterst links stemmen en anderzijds omdat het afbreuk doet aan de inhoud van het verhaal. De personages en de inhoud van de groep hadden op een interessantere en diepgaandere manier kunnen beschreven worden.  

Hoewel je in De Saamhorigheidsgroep lijkt te verwachten dat je vooral het hoofdpersonage Bernhard zal volgen, worden zowat alle leden van de groep tegelijk gevolgd. Het pluspunt hieraan is dat je de hele groep leert kennen en dynamieken in de groep kan terugvinden, hoewel de auteur dit ook had kunnen beschrijven vanuit het oogpunt van het hoofdpersonage. Het nadeel is echter dat je heel wat personages volgt, waarbij de scénes snel wisselen en het voor de lezer moeilijk wordt om te weten over welk personage het verhaal nu gaat. Daarnaast wisselen de scénes vrij plots waardoor het verhaal eerder onsamenhangend lijkt. In het hele boek lijk je geen idee te hebben waar al die scénes naartoe gaan en wat nu de rode draad vormt in het verhaal. Pas in het allerlaatste hoofdstuk snap je wat het hoofdthema was van het verhaal. De Saamhorigheidsgroep lijkt dan ook eerder gericht op karakterbeschrijvingen en het beschrijven van de dynamiek van de groep dan dat het gericht is op één personage of een echt plot heeft.  

Merijn De Boer weet wel goed de dynamiek van de groep te beschrijven. Het stereotiepe aspect van de groep is in dat opzicht wel helpend om die dynamiek te doorzien. De leden van de Saamhorigheidsgroep zetten zich immers eindeloos in voor alle sociale projecten en mensen die het moeilijker hebben, maar verwaarlozen bijvoorbeeld hun eigen huwelijkse relatie en hun kinderen. Daarnaast zijn ze zeer veroordelend naar andere leden van de groep toe: het is not done om met een auto te rijden, om dure pakken te dragen, om met de loterij te spelen, om bier te drinken. Hoewel je van zo een groep zou verwachten dat ze juist open denken, is er op dat vlak helemaal geen sprake van.  

Kortom, De Saamhorigheidsgroep is een geschikt boek voor lezers die houden van een verhaal dat eerder gericht is op de personages zelf dan op een plot.

Recensie: De saamhorigheidsgroep - Merijn de Boer