De opgang - Stefan Hertmans RECENSIE

Recensie: De opgang - Stefan Hertmans

De opgang van Stefan Hertmans gaat over de schrijver zelf die nadat hij zijn huis in het Gentse Patershol verkoopt, begint met een onderzoek naar de vroegere bewoners van het huis. Hij komt erachter dat de ss'er Willem Verhulst en zijn gezin in dit huis woonden in de Tweede Wereldoorlog. In het grote onderzoek van Hertmans over de bewoners komt alles op tafel over het leven en de rol van het gezin in deze oorlog. Verhulst werkte als een belangrijk pion voor het Duitse regime en hierdoor belandden veel van zijn slachtoffers op zijn 'lijsten' en gingen ze een afschuwelijk lot tegemoet. In dit boek volg je Verhulst vanaf zijn geboorte tot aan zijn dood met zijn echtgenote Mientje en hun kinderen. 

De opgang begint met Hertmans die door het huis in het Gentse Patershol wordt geleid door notaris De Potter. Deze stukken tekst over deze rondleiding door het huis in Drongenhof zijn heel beeldend geschreven. De ruimtes die hij hier bezoekt worden afgewisseld met stukken van Verhulst zijn leven die jaren geleden in hetzelfde huis heeft gewoond. Tussen de stukken tekst vinden we foto's die in verband staan met het leven van deze man. Als lezer krijg je de impressie dat dit boek een documentatie is van een grote zoektocht naar alle puzzelstukken van het leven van de ss'er. Ook de brieven van Verhulst worden opgenomen in dit boek en enkele brieven worden meer uitgediept en in verband gebracht met de tijd waarin Verhulst leefde.  

Je leert de personages, zoals Willem, Mientje, Griet (Willems minnares) en Adri, Aletta en Suzanne (Willems kinderen) goed kennen door de dagboeken, memoires, documenten, interviews, herinneringen, foto's en ook de verbeelding van de schrijver die sommige delen zelf invult om een verhaal te vormen. Het is knap hoe Hertmans de krankzinnige, onvoorspelbare Verhulst zo overtuigend weet neer te zetten. 

De schrijfstijl van Hertmans is heel vlot. Bij het begin van het verhaal moet je hier als lezer aan wennen, omdat je hierdoor de indruk krijgt dat je een biografie leest in plaats van een roman. Aangezien Hertmans een Belgische schrijver is en het verhaal zich afspeelt in België met Belgisch sprekende personages is het soms lastig om alle uitspraken in de tekst te begrijpen. De zinsopbouw en het taalgebruik zijn anders dan in het Nederlands. Daarnaast komen er ook Franse en Duitse passages in de tekst voor, die niet worden vertaald. Daarom zullen de lezers die deze talen niet spreken deze passages niet goed begrijpen.   

De opgang geschreven door Hertmans geeft weer een interessante, nieuwe blik op dit veelbesproken thema. Als lezer ervaar je hoe het leven is voor het gezin van een ss'er, voor wie alle wrede daden van de oorlog lange tijd verborgen zijn gebleven. Het is interessant om te lezen hoe een gezin, die niet achter de daden van Verhulst staat, omgaat met de situatie en dat hun relatie met Verhulst als ss'er anders is, dan met Verhulst als vader en echtgenoot. Het onderzoek naar Verhulst is in dit boek goed uitgewerkt en een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog.

Recensie: De opgang - Stefan Hertmans