De eik was hier - Bibi Dumon Tak RECENSIE

Recensie: De eik was hier - Bibi Dumon Tak

Bibi Dumon Tak (1964) is vooral bekend door haar kinderboeken en boeken waarin dieren de hoofdrol spelen. Haar eerste boek Het koeienboek verscheen in 2001, hiervoor kreeg Dumon Tak in 2002 de Zilveren Griffel. Vanaf dat moment verschenen talrijke boeken van haar hand en werd haar werk nog vele malen bekroond, behalve met de Zilveren ook nog met de Gouden Griffel, met Prentenboek van het jaar en de Theo Thijssenprijs. Dat Dumon Tak ook voor volwassenen kan schrijven, bewees zij in 2013 met Wolfskwint, het op waarheid gebaseerde verhaal van de eerste vrouwelijke pianostemmer in Nederland. In 2020 verscheen andermaal een roman voor volwassenen: De dag dat ik mijn naam veranderde. Ook in dat prachtig geschreven boek gaat de schrijfster lastige kwesties niet uit de weg.

Ondanks de succesvolle boeken voor volwassenen blijft Bibi Dumon Tak schrijven voor kinderen over de wereld van de natuur en de dieren. Speciaal voor de Maand van de filosofie 2021 schreef zij het alleraardigste kinderboek De eik was hier, heel leuk en toepasselijk geïllustreerd door Marije Tolman.

Een zomereik die al bijna tweehonderd jaar oud is, staat moederziel alleen. Ooit stond hij in een bos, maar dat is weggekapt. Nu ligt er aan twee kanten een asfaltweg naast hem. Ooit was hij ook de thuisbasis voor talrijke gaaien en zag hij vele gaaitjes uit eieren komen. Dat is nu voorbij, denkt hij met spijt. Want welke gaai wil zijn kleintjes laten uitvliegen, terwijl aan weerskanten van de boom auto's met hoge snelheid langs razen? Gelukkig komt een brutale Vlaamse gaai uit buurland België heel regelmatig op bezoek. De eik kan aan hem zijn verhalen kwijt en samen kunnen ze lekker filosoferen. Want dat is wat de eik graag doet. Voor filosoferen heb je tijd nodig en dat heeft de eik. Hij heeft alle tijd van de wereld. Hij staat namelijk stil; de auto's ook, twee keer per dag: "'s Ochtends en 's middags. Dan staat al dat blik net als ik zo'n beetje wortel te schieten. En die mensen in hun auto's maar klagen." Wanneer de altijd drukke, op en neer hippende gaai neerstrijkt op een van zijn takken, lezen we een schitterend voorbeeld van hoe een filosofisch gesprekje eruit moet zien, gebracht op een manier dat kinderen het zullen begrijpen:

"'Hé, eikel.'

'Hoi gaai, wat kom je doen.'

(...)

'Is stilstaan erg, vroeg ik me af.'

'Best wel.'

'Leg uit.'

'Als je stilstaat, kom je niet ver.'

'Dus jij vindt dat ik als boom niet ver kom.'

'Nou ja, het is maar hoe je het bekijkt.'

'Hoe moet ik het bekijken, dan?'

(...)

'Goed, dat weten we dan ook weer. Is er nóg een manier om het te bekijken?'"

Dit soort gesprekjes, waarin slimme kinderlogica verwerkt wordt, komen we regelmatig tegen.

De gaai die niet op een plek hoeft te blijven en informatie van heinde en verre kan halen over wat er in de wereld gebeurt, wil weten hoe de eik aan informatie komt. Hier lezen we een prachtige vondst van Dumon Tak: de eik beschikt over www. "Het www, dat is mijn wortelwijdeweb, mijn ondergrondse krant." De eik noemt dat www ook wel zijn wortelkoor. En dit wortelkoor geeft, zoals het koor in de antieke Griekse drama's, commentaar op gebeurtenissen!

Door het boekje heen krijgt de (jonge) lezer op heel natuurlijke wijze aardige 'weetjes' te lezen over de planten- en dierenwereld.

Aan het eind van het boekje keren we terug naar de wereld van de mensen en lezen het harde nieuws dat deze beroemde boom in de middenberm van de A58, die in 2018 gekozen is als 'Boom van het Jaar', Troeteleik genoemd, gekapt zal worden tussen 2021 en 2023.

Bibi Dumon Tak spreekt de hoop uit "dat de mens tot bezinning komt en eindelijk begrijpt dat stilstand voorrang heeft op haast."

De eik was hier van Bibi Dumon Tak, geschreven in een zeer prettig leesbare stijl en voorzien van 'lieve' getekende illustraties, zullen kinderen in één adem geboeid uitlezen. En volwassenen? Hun plezier zal zeker niet minder zijn! 

Recensie: De eik was hier - Bibi Dumon Tak