Zeis - Neil Shusterman RECENSIE

Recensie: Zeis - Neil Shusterman

In een wereld waarin ziekte en oorlog niet langer bestaan en waarin mensen hun biologische klok terug kunnen laten zetten, is het de taak van Zeisen om het bevolkingsaantal onder controle te houden en levens te nemen. Rowan en Citra, twee buitenbeentjes, worden door Zeis Faraday uitgekozen om bij hem in de leer te gaan. De twee tieners staan niet te springen om de taak op te nemen, maar ze realiseren zich al snel dat ze weinig keuze hebben.

Zeis van Neil Shusterman is een YA-toekomstverhaal dat het midden houdt tussen utopie en dystopie. Mensen kunnen door de afwezigheid van gezondheids- en wereldproblemen een ongezien lang leven leiden, maar lijken vaak de nodige passie en enthousiasme te missen. Aan het begin van het boek is het even wennen aan dit wereldbeeld. Shusterman legt de basis helder, maar beknopt uit doorheen de tekst. Het systeem zit duidelijk in elkaar en staat ver genoeg af van onze eigen werkelijkheid om nieuwsgierigheid op te wekken. De premisse is veelbelovend, al is het niet duidelijk welke richting het verhaal zal inslaan.

Hoofdpersonages Citra en Rowan gaan beide op hun eigen manier de confrontatie aan met Zeis Faraday wanneer ze hem voor het eerst ontmoeten. Ze reageren op een ongewone manier op het bezoek van iemand die meestal met erg veel voorzichtigheid wordt benaderd. Het zorgt ervoor dat ze hem opvallen en zo in een ongewone situatie terechtkomen waarin ze geconfronteerd worden met de dood, zichzelf en elkaar. Citra is gedreven, zelfbewust en ontwikkelt ondanks haar aarzelende houding een zekere belangstelling voor wat de Zeisen drijft. Rowan is gewend aan een leven op de achtergrond, heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel en de nodige durf. Ze lijken in niets op elkaar, maar delen toch een aantal kernwaarden. Het verhaal wordt afwisselend vanuit één van hun perspectieven verteld, waarbij de confrontatie met hun nieuwe leven soms behoorlijk hard is.

De hoofdstukken in Zeis worden afgewisseld met dagboekfragmenten van de Zeisen. Ze geven wat meer inzicht in de werkwijze en het gedachtegoed van Zeis Curie en Zeis Goddard en door de wat formelere toon vormen ze een goed contrast met de hoofdstukken.

Shusterman gebruikt een afstandelijke stijl, waardoor het de eerste honderd bladzijden een uitdaging is om betrokken te raken bij de personages en de verhaallijn. Wanneer de gebeurtenissen zich echter beginnen te ontvouwen, verandert Zeis in een aangename pageturner. Eén van de sterktes is alleszins de structuur waarop de wereld is gebouwd. Het is een doordacht systeem dat herkenbare elementen vertoond in een onbekende context. Daarnaast is ook de verhouding tussen Citra en Rowan goed uitgebalanceerd, waardoor zeemzoete clichés worden vermeden.

Zeis is het eerste deel van een trilogie. De plot bestaat uit een redelijk complex spel van politiek, filosofische vraagstukken en dodelijk geweld. Waar sommige 'dorsingen' haast geruisloos verlopen, gebruiken andere Zeisen buitensporig geweld. Shusterman durft morele vragen te stellen en zet niet alleen Citra en Rowan aan tot denken.

Recensie: Zeis - Neil Shusterman