Het leven noemen - Aisha Dutrieux RECENSIE

Recensie: Het leven noemen - Aisha Dutrieux

Mira haar dochter Vera is al vanaf de kinderjaren om de haverklap ziek. Ze brengen veel tijd door in het ziekenhuis, maar een echte reden voor de mysterieuze ziektes wordt nooit gevonden. Dat kan ook bijna niet, want ze verhuizen zo vaak dat het medische dossier van Vera erg versnipperd is. Wanneer Vera volwassen is en hulp zoekt bij een therapeut voor haar burn-out, moet ze de waarheid over haar verleden onder ogen gaan zien. Haar moeder maakte haar al die jaren zélf ziek.

Het leven noemen is inhoudelijk een hard en zwaar boek. Waar het aan het begin van het verhaal nog in bedekte termen bij de lezer wordt gebracht, voelt het vanaf een bepaald punt gewoonweg meedogenloos aan. Hoe Mira voor niets terugdeinst om Vera bij een dokter te krijgen en daar de aandacht te ontvangen die ze zo hard nodig heeft. Het medelijden dat ze krijgt als de mensen merken dat ze een ziekelijke dochter heeft, is voor haar onontbeerlijk.

Het afwisselende perspectief maakt het lezen van Het leven noemen aan de start wel uitdagend. Het duurt een paar hoofdstukken voor je de slag te pakken hebt van de opzet. De hoofdstukken vanuit het perspectief van Mira spelen zich in het verleden af en die van Vera in het heden. Naarmate je verder in het verhaal komt, zie je gelukkig in dat dit de allerbeste manier was om het te vertellen. De ervaringen van moeder en dochter zijn zo totaal verschillend, dat het inzicht biedt in de problemen die Vera de dag van vandaag ondervindt en in het feit dat Mira's handelingen gestuurd worden door een ernstige psychische aandoening.

Het taalgebruik en de stijl van Dutrieux is fenomenaal. Minimalistisch is een goede beschrijving ervan, maar het is zoveel meer. De auteur weet de woorden zo uit te kiezen dat je ongemakkelijk wordt in je stoel tijdens het lezen. De sfeer die ze oproept is er eentje van eenzaamheid en afzondering. Iets wat bij beide hoofdpersonages erg goed past. De toon is zakelijk en dat maakt het verhaal nergens heel emotioneel. Toch raakt het geheel je als lezer diep.

Gedachten zijn soms net zo. Een idee als een zaadje. Een gek, wild idee, dat zomaar aan je mond ontglipte. Toedekken met andere gedachten, meer en meer, bedekken, negeren, weigeren het te voeden.
Het ontkiemen, evengoed.

Het mentale aspect van deze roman is heel groot. Natuurlijk zijn er de beschrijvingen van gebeurtenissen, maar altijd wordt de koppeling naar de ervaring achter die gebeurtenissen gelegd. Dat maakt dat met name het personage van Vera heel grondig is uitgewerkt en dat je als lezer met haar meeleeft. De onmacht die deze jonge vrouw als kind al moet gevoeld hebben is immens en wordt zo mooi neergezet, zonder dat het expliciet besproken wordt. Wat je bij Mira ziet als lezer is moeilijker een naam te geven, maar eigenlijk is het pure wreedheid en dat maakt het boek heel moeilijk om te lezen bij vlagen.

Het leven noemen is één van die debuten van eigen bodem die je gewoon móet lezen. Het hoofdthema, de psychische aandoening münchhausen-by-proxy, is origineel in dat opzicht dat er weinig over geschreven wordt. Dutrieux gebruikt het om stijlvol de grenzen van de psychische weerbaarheid die wij mensen hebben, op te zoeken. Ze bouwt het verhaal zorgvuldig op, met eerst nog verzachtende omstandigheden en twijfels of het wel echt zo is. Langzamerhand komt de pijnlijke waarheid bovendrijven. Vera staat in het middelpunt van dit verhaal en je kan als lezer niets anders dan het beste voor haar wensen. De combinatie van schrijfstijl en uitdieping van de personages zorgt ervoor dat Het leven noemen onder je huid gaat zitten en laat je met smart uitkijken naar het volgende boek van Dutrieux

Recensie: Het leven noemen - Aisha Dutrieux