Het nieuwe leven - Tom Crewe RECENSIE

Recensie: Het nieuwe leven - Tom Crewe 

Het nieuwe leven is het heel sterke debuut van nieuwkomer Tom Crewe. Hij haalde zijn doctoraat in de 19e-eeuwse Britse geschiedenis aan de universiteit van Cambridge en raakte danig onder de indruk van de morele dilemma’s van deze periode. Tussen de lijnen door merkt de lezer zonder enige twijfel invloed van schrijvers als E.M. Forster (Maurice, Room with a view) of Allan Hollinghurst, twee zeer gelauwerde auteurs met betrekking tot homo-erotische thema’s.

De lezer wordt onmiddellijk in het verhaal geworpen. In het Londen van 1894 raakt een man op de metro in vervoering door de aanblik aan aanraking van een andere man. De scène wordt onverbloemd beschreven tot het hoogtepunt, waarna blijkt dat dit alles een droom was. De hoofdrollen in het verhaal worden gespeeld door John Addington en Henry Ellis, twee pioniers van de homorechtenbeweging, gebaseerd op historische figuren. We krijgen in afwisselende hoofdstukken hun verhaal gepresenteerd. Beiden worden in hun huwelijk geconfronteerd met een derde partij. John Addington wordt verliefd op de veel jongere arbeider Frank Feaver en neemt hem in huis. Johns vrouw Catherine ondergaat alles om de goede naam van haar familie niet te besmeuren. Henry’s vrouw Edith, voorvechter van vrouwenrechten, legt aan met Angelica, die het niet verstopt dat ze van vrouwen houdt.  Nadat John een artikel leest van Henry beginnen ze met elkaar te corresponderen. Ze besluiten samen een wetenschappelijk werk te schrijven over homoseksualiteit met getuigenissen. Maar dan is er het proces rond Oscar Wilde en sodomie. Ook hun boek komt in het oog van de storm terecht. Beide gaan ze er op een verschillende manier mee om: Henry eerder terughoudend, John gaat de zelfdestructieve toer op.

Het nieuwe leven is een ode aan deze pioniers van de LGBTQ+-beweging. Zij waren de voorvechters van openheid en gelijke rechten, maar deze beweging ving tot diep in de jaren tachtig van vorige eeuw bot in Engeland. Tom Crewe slaagt erin om op een indringende manier gestalte te geven aan de twee hoofdfiguren, aan de feministische beweging, maar evenzeer aan de hele discussie en de morele achtergrond. Hij combineert een zeer precieze elegante stijl met rauwe, maar eerlijke en intieme homo-erotische scènes. Het boek kent een strakke opbouw met afwisselende perspectieven, maar verliest misschien op het einde een beetje aan geloofwaardigheid wanneer John Addington zichzelf in de vernieling rijdt. Toch lijkt het een zeer deskundig en onderbouwd boek, waarin de auteur op het einde een hele bibliografie opneemt om zijn bronnen te staven. Historische personages in een fictieverhaal plaatsen is niet altijd evident, maar Tom Crewe weet alles perfect te doseren. Deze roman plaatst de LGBTQ+-beweging in een historisch perspectief en toont hoe men ook in het Victoriaanse tijdperk tegen dezelfde vooroordelen en problemen aanliep. Het nieuwe leven is in dat opzicht een belangrijk boek en toont tegelijkertijd de kracht van Crewe als nieuwbakken romanschrijver.

Recensie: Het nieuwe leven - Tom Crewe