Dat beloof ik - Roxane van Iperen RECENSIE

Recensie: Dat beloof ik - Roxane van Iperen

Roxane van Iperen schotelt haar lezers in Dat beloof ik doffe ellende voor, met af en toe een sprankeltje hoop, dat net als een flakkerende kaars door het minste zuchtje wind wordt gedoofd.

M. leidt geen makkelijk leven. In haar gezin met een vader die haar zowel fysiek als mentaal mishandelt, een moeder die dat toelaat om zichzelf uit de wind te houden én het zelfs vaak versterkt, en een gehandicapt broertje, is M. elke dag op haar hoede. Ze wisselt vaak van school, moet (en wil) de uiterlijke schijn ophouden dat alles helemaal fantastisch is, en heeft daardoor eigenlijk niemand die ze kan vertrouwen. Kan er ooit een einde komen aan deze situatie voor haar? En wil ze dat?

De schrijfstij van van Iperen is beschrijvend met een bijna overmatig gebruik van bijvoeglijke naamwoorden. De taal doet daardoor op sommige momenten bijna poëtisch aan, iets waardoor het schrikbarende van de situaties versterkt wordt. Voor de ene lezer zal de stijl afleiden van de inhoud, maar voor de andere lezer zal net dat Dat beloof ik zo bijzonder maken. De stijl vertraagt voor het gevoel van de lezer het tempo van het verhaal wat, maar er gebeurt echt heel veel.

Soms zijn de meest verschrikkelijke handelingen als iets liefdevol neergepend. Hierdoor ben je je als lezer hyperbewust van het  verknipte wereldbeeld van M. Het meisje is naïef en wil zo graag liefdevolle aandacht krijgen, iets wat ze het merendeel van de tijd beter van dieren kan krijgen dan van de mensen in haar leven. Het personage M. is erg goed uitgewerkt, maar zit door jarenlange mishandeling al muurvast in een patroon. Dat wekt veel gevoelens op bij de lezer, zelfs heel erg tegenstrijdige. Op een gegeven moment vraag je jezelf af of je M. graag mag, en de vervolgvraag is dan of je het zelf zou zien, wat haar allemaal overkomt. En zou je dan actie ondernemen of wegkijken, iets wat zoveel anderen ook doen.

Het thema mishandeling is in Dat beloof ik compleet uitgewerkt. De cirkel waar een kind in vastzit wordt duidelijk voor de lezer. Alles wat M. doet is gedreven door zelfbehoud. Haar interacties met alle mensen om haar heen gedreven door een argwanende wil om te plezieren. Je wordt volledig meegenomen in de gevoelswereld van M. en het is moeilijk om dat niet als ontzettend claustrofobisch te ervaren. Sommige lezers zullen hierbij ook aan zelfbehoud gaan doen en het geheel misschien ongeloofwaardig gaan vinden na de zoveelste scène waar de misérie van afspat. Toch zit er een sterke opbouw in het geheel en zijn de opeenvolgende acties logische gevolgen van elkaar. Opvallend is de grote rol die paarden innemen in het boek. M. heeft een bijzondere band met hen. Deze scènes zijn inhoudelijk niet het sterkste, met name doordat dit aspect heel erg geromantiseerd wordt, waar de rest van het boek heel cru overkomt.

Roxane van Iperen is een meesteres in het beschrijven van situaties en gedachten. Dit, in combinatie met het meer dan verschrikkelijke onderwerp van een kind dat totaal aan zijn lot wordt overgelaten, zorgt voor buikpijn tijdens het lezen. Meer nog dan de virtuositeit van de auteur is het dit gevoel dat je voornamelijk bij blijft als de laatste bladzijde is omgeslagen. Op een bepaalde manier doet het denken aan Een klein leven, maar van Iperen stijgt vele klassen boven Yanagihara uit qua stijl. Toch zullen niet alle liefhebbers van ’t Hooge Nest deze nieuwe roman even goed kunnen smaken, omdat het gewoon een stukje van de realiteit is dat bijzonder hard aankomt, als je je ogen er niet meer voor kan sluiten.

Recensie: Dat beloof ik - Roxane van Iperen