Het lange antwoord - Anna Hogeland RECENSIE

Recensie: Het lange antwoord - Anna Hogeland

Anna en haar zus Margot zijn door de jaren heen van elkaar vervreemd. Ze wonen elk in een ander deel van de Verenigde Staten en zien elkaar nauwelijks. Wanneer Anna Margot verteld dat ze zwanger is, hoort ze dat Margot net een miskraam heeft gehad. Anna krijgt vervolgens zelf een tegenslag te verwerken tijdens haar zwangerschap en zo blijven de zussen een beetje bungelen tussen aantrekken en afstoten. Niet alleen de zussen, maar ook de vrouwen in hun omgeving en diegenen die ze op hun weg ontmoeten, hebben allemaal hun eigen verhalen over het moederschap.

Anna Hogeland verwart de lezer door een hoofdpersonage te kiezen met dezelfde voornaam. Toch is Het lange antwoord geen autobiografische roman, al schrijft hoofdpersonage Anna ook een boek. Na het dichtslaan van Het lange antwoord is het bijna moeilijk om te zeggen wat Anna doet, de roman focust namelijk heel erg op de centrale thema’s én op de intermenselijke relaties, en niet op de activiteiten van het hoofdpersonage buiten deze thema’s om. Auteur Anna Hogeland is psychotherapeut en soms lijkt het alsof je een vlieg op de muur van een therapiesessie bent.

Het eerste hoofdstuk van Het lange antwoord is bevreemdend. Je kan geen hoogte krijgen van Anna en haar zus Margot, iets wat naarmate het boek vordert niet beter wordt, maar waar je wel deels aan went. Je voelt dat hun band erg slecht is, en ze gebruiken het praten over een goede vriendin van Margot, Elizabeth, om het maar niet over henzelf te moeten hebben. In de volgende hoofdstukken komen nog twee ‘vreemde’ vrouwen aan het woord en ook de moeder van de zusjes.

Het lange antwoord is daarmee een bundel van verhalen, die strikt genomen weinig verbinding met elkaar hebben, maar die wel allemaal centreren rondom het thema zwangerschap. En wat er allemaal mis kan gaan rondom een zwangerschap. Van onvruchtbaarheid tot abortus, van miskraam tot het afbreken van een zwangerschap omdat de foetus niet levensvatbaar is, er komt heel veel aan bod. Dit is meteen de sterkte én de zwakte van de roman. De verhalen zijn diepgaand en alle taboes worden doorbroken. Alles wordt verteld op een neutrale toon en genoeg ingekaderd zodat je de beslissingen van de vrouwen kan begrijpen. Toch moet je er wel aan toe zijn om een hele roman grotendeels over zwangerschappen te willen lezen. Het kan gevoelig liggen door eigen ervaringen, of het kan een ver-van-je-bed-show zijn als je er helemaal geen ervaring mee hebt.

Anna Hogeland heeft geen opbeurend boek geschreven. Het is niet persé heel emotioneel, maar toch is het emotioneel vrij zwaar, ondanks de neutrale toon. Dat zorgt er voor dat je niet zomaar een groot aantal bladzijden na elkaar kan lezen. Dit, in combinatie met de lage bindingsgraad die je hebt met alle personages, resulteert af en toe in een kleine onwil om het boek weer op te pakken. Zeker aan het einde van een hoofdstuk als er weer een ‘verhaal’ is afgerond en je weet dat je van de vrouw die aan het woord was hierna niks meer zal horen. Natuurlijk zijn er andere auteurs die van een gelijkaardige formule gebruik hebben gemaakt, waarbij er minder loskoppeling van het totale boek ontstaat. Denk maar aan Meisje, vrouw, anders van Bernardine Evaristo.

Hogeland’s schrijfstijl is to-the-point en heel natuurlijk. Conversaties lijken levensecht en brengen of verzwijgen hun emoties op een heel realistische manier. Zoals alle boeken die een stukje ‘raamvertelling’ hanteren, is het niet altijd en overal helemaal duidelijk wie er aan het woord is. Het perspectief zwaait soms terug naar de centrale verteller, Anna. Al is er voor de oplettende lezer wel een duidelijk verschil want de verhalen van de andere vrouwen worden in de derde persoon verteld en het verhaal van Anna in de eerste persoon. Soms leef je zodanig mee als lezer, dat de vrouw die aan het woord is in je hoofd de ‘ik-verteller’ wordt, terwijl het er letterlijk niet zo staat.

Het lange antwoord is een roman voor de lezer die het interessant vindt om het thema zwangerschap van verschillende kanten belicht te zien en de daarmee gepaard gaande dynamiek. Het is een boek dat je ogen opent als het aankomt op sommige gevoelige onderwerpen, en het laat zeker niet altijd de mooiste kant van de mens zien. Het voelt erg eerlijk en oprecht aan, maar is door de verschillende verhalen van vrij onbekende personages soms taai om doorheen te komen. Het is zeker niet allemaal negatief, maar toch mist er af en toe een vonkje om het boek echt in vuur en vlam te zetten.

Recensie: Het lange antwoord - Anna Hogeland